Het EDELambachtshuys, “De pronkkamer van Schoonhovens zilver”
Een uniek gebouw, met een unieke inhoud, in een unieke stad. Het Schoonhovens EDELambachtshuys is gevestigd in de voormalige Joodse synagoge van Schoonhoven. In dit gebouw komt de historie van Schoonhoven samen. Zilver is altijd aanwezig geweest binnen het gebouw en voert heden ten dage ook nog de boventoon.
Uit historische documenten blijkt de eerste vermelding en de aanwezigheid van Joden in Schoonhoven rond het jaar 1700 te zijn geweest. De officiële eerste erkenning van de Joodse gemeente in Schoonhoven vindt plaats in 1789 door de gemeente van Schoonhoven. In het jaar 1836 ontvangt de Joodse gemeente het heugelijke nieuws dat zij toestemming hebben gekregen om het huidige koopmanspand ‘de Drie Koperen Potten’ te verbouwen tot een eigen plaats voor de erediensten. De synagoge werd gebouwd op de fundamenten van het koopmanspand en werd in 1838 ingewijd en in gebruik genomen. In de jaren 1843 en 1868 is de synagoge tweemaal gerestaureerd. De eerste restauratie was noodzakelijk en in 1868 is het hele synagogegebouw ingrijpend gerenoveerd, waarvan de voorgevel het voornaamste resultaat is. Het op dat moment noodzakelijk geworden Joodse bad, de ‘Mikwah’, werd aangebracht, met steun van de burgerlijke gemeente, in het jaar 1875 en is tot op heden het kleinste monument van Schoonhoven.
Rond het jaar 1925 telt de gemeente van de synagoge nog slechts 25 leden. Gedurende de Tweede wereldoorlog zijn er zeker dertien Joodse mensen vanuit Schoonhoven overgebracht naar Kamp Vught. Mede hierdoor is de Joodse gemeente na de oorlog officieel opgeheven. In het jaar 1952 is de gehele synagoge gerestaureerd en een jaar later in 1953 werd de vanaf dat moment de ‘voormalige’ synagoge opengesteld voor Schoonhovense zilversmeden en plateelwerkers als EDELambachtshuys door de Nijverheidsvereniging, de voorloper van het St Eloy Gilde. Dit was het begin van de combinatie zilver – synagoge.
In het jaar 1974 heeft Dhr. H. Rikkoert sr. de synagoge gekocht van de Stichting Edelambachtshuys en heeft het geheel in originele staat laten restaureren in 1983. De vanuit historische interesse verzamelde collectie uniek Schoonhovens zilver kreeg in deze periode een speciale plaats op de vrouwengalerij in de synagoge, welke gedurende de verbouwing in 1983 is uitgebreid naar het voorbeeld van de Portugese synagoge in Amsterdam. In navolging van de overgrootvader en grootvader Rikkoert is door de jaren heen deze verzameling uitgebreid tot de grootste museumcollectie antiek Schoonhovens zilver van Nederland, welke vervaardigd is tussen 1600 en 1930. Tevens is tijdens deze laatste restauratie de onderliggende kelder ontdekt. Deze kelder dateert uit circa 1680 en behoorde tot een fabriek (zeepziederij). Tot op de dag van vandaag treft u de originele estriken vloer en de waterput aan.
Aansluitend op dit stukje unieke historie die het DNA van Schoonhoven vertegenwoordigd, is gelijkvloers in de oude synagoge ruimte gelaten voor een design interieur, waarin bekende Nederlandse en buitenlandse edelsmeden hun ontworpen zilvercollectie presenteren. De combinatie van unieke handgesmede sieraden, het combineren van soms felle kleurstenen en alternatieve materialen met een zilveren sieraad of modern object, maakt het kijken en kopen van moderne zilveren sieraden een speciale belevenis in een speciale sfeer.